Teraz napiszę Ci o właściwościach ziół i wykorzystaniu ich w kosmetyce. Będą to zioła łatwo dostępne i przydatne jeśli będziesz chciała zrobić ziołowe kosmetyki bez chemii. Wiem, że to będzie przydatne, gdyż sama nie raz wertowałam mnóstwo stron, żeby zrobić jakąś maść lub krem z użyciem kilku ziół o satysfakcjonującym mnie działaniu. Stąd właśnie wziął się pomysł na napisanie tego tekstu.
Zbieraj zioła na ziołowe kosmetyki bez chemii
Jeżeli myślisz, ze zbieranie ziół nie jest dla Ciebie, ale gdzieś tam chcesz jednak spróbować, to zacznij od prostych i powszechnie znanych np. mniszek, pokrzywa, rumianek, stokrotka, sosna. To rośliny, które na pewno rozpoznasz. Możesz zrobić z nich na świeżo herbatkę. Spróbuj małą ilość ususzyć np. w suszarce do grzybów. Zobacz, jak Ci pójdzie. A może przy okazji spacerów polubisz zbieranie ziół.
- Zanim zaczniesz zbierać zioła, upewnij się czy dana roślina nie jest w Twoim rejonie objęta ochroną całkowitą lub częściową.
- Upewnij się również, jak na pewno wygląda i jakie części najlepiej z niej zebrać oraz o jakiej porze roku lub dnia. Jeżeli nie jesteś pewny danego zioła, nie zrywaj go.
- Poszukaj informacji o tym, gdzie rośnie: w parkach, na łąkach, w lasach iglastych, liściastych czy mieszanych, na brzegach wód, na ugorach, na nasypach, przy drogach… itp.
- Wybierz dobry teren. Na pewno musisz unikać miejsc w pobliżu jakiś fabryk, czy zakładów przemysłowych, autostrad, czy ogólnie z
dużym skażeniem powietrza. - Nie zbieraj w jednym miejscu za dużo. Jeżeli chcesz, żeby dane zioło się rozrastało i chcesz cieszyć się nim przez następne lata, to zostaw co najmniej 1/3 roślin w danym miejscu.
- Zbieraj tylko tyle roślin na raz, ile jesteś w stanie jak najszybciej przerobić lub wysuszyć, żeby nic się nie zniszczyło.
- Zbierając swoje zioła uważaj, żeby nie uszkodzić innych roślin.
- Nie wyrywaj roślin z korzeniami!
Części roślin
Kwiaty
Kwiaty zbieramy na początku kwitnienia lub w pełni kwitnienia. To ważne, gdyż niektóre kwiaty zebrane w pełni kwitnienia rozwalają się w trakcie suszenia, pylą i stają się niepełnowartościowe.
Nigdy nie zbieraj przekwitających kwiatów – nie mają już wartości i nie nadają się do suszenia.
Kwiaty zbieramy w suche dni w okolicy południa, wtedy nie ma już rosy.
Czasami, w zależności od rośliny, będziesz zbierać same płatki, same korony lub całe kwiatostany.
Kwiaty są delikatne, najlepiej znoszą podróż, kiedy zbieramy je do koszyka, żeby były luźno i przewiewnie ułożone. Nie wolno ich zgniatać, gdyż tracą właściwości.
Należy je od razu suszyć w ciepłym, zacienionym, suchym i przewiewnym miejscu, żeby nie zmieniły koloru.
Nie wolno suszyć na słońcu!
Kwiaty świetnie sprawdzają się jako surowiec, jeśli chcesz robić ziołowe kosmetyki bez chemii.
Liście
Liście zbieramy młode, przed kwitnieniem rośliny. Dopuszcza się też w czasie kwitnienia. Wtedy mają w sobie najwięcej substancji czynnych.
Wyjątkiem są rośliny, u których kwiaty pojawiają się wcześniej niż liście.
Liście zbieramy zdrowe, zielone, bez plam i szkodników.
Są wrażliwe na zgniecenia, więc najlepiej zbierać je do przewiewnych koszy i jak najszybciej suszyć w ciepłym, zacienionym, suchym i przewiewnym miejscu, żeby nie zmieniły koloru.
Nie wolno suszyć na słońcu!
Ziele
Ziele, czyli cała część rośliny, która znajduje się nad ziemią.
Ziele zbiera się najczęściej, kiedy roślina zaczyna kwitnąć. W całej roślinie wtedy jest dużo substancji czynnych i cała może być wykorzystana, jako surowiec zielarski.
Ścinając ziele ucinamy je w miejscu, gdzie łodyga zaczyna być zdrewniała lub obwiędłe liście. Z takiej pozostawionej zdrewniałej części, możemy jeszcze liczyć na drugi zbiór.
Kora
Korę zbiera się wczesną wiosną, gdy tylko puszczą soki, gdyż wtedy łatwo ją oddzielić od drzewa. Obcinamy małe boczne gałązki, nacinamy korę wzdłuż gałązki i podważamy nierdzewnym nożem, żeby odeszła. To ważne, nie strugamy!
Pozyskujemy korę z 2-4 letnich gałązek danego drzewa, wyłącznie ściętych tam, gdzie prowadzone są wyręby lub planowane są czyszczenia lub przecinki.
Korzeń
Korzenie zbieramy późną jesienią lub wczesną wiosną. Czyli albo pod koniec ich wegetacji, albo zanim zaczną wypuszczać nowe pędy. Są oczywiście wyjątki, o których na pewno przeczytasz przy konkretnej roślinie.
Niektóre korzenie wymagają oczyszczenia i okorowania, co wygląda nieco inaczej w zależności od rośliny. Warto również dowiedzieć się, czy do suszenia dany korzeń tnie się podłużnie, czy poprzecznie.
Korzenie wykopuje się specjalnymi widłami amerykańskimi lub łopatą.
Owoce i nasiona
Zbieramy wczesną wiosną lub pod koniec lata. Wyjątkiem jest jałowiec (późna jesień lub zima).
Mięsiste owoce zbieramy dojrzałe, ale nie przejrzałe. Powinny być jędrne i dość twarde.
Nasiona zbieramy najczęściej, kiedy owoce są całkowicie dojrzałe lub suche. Powinieneś znaleźć informację odnośnie nasion, które chcesz zebrać.
Pąki
Pączki zbieramy wczesną wiosną, kiedy zaczynają pęcznieć, ale jeszcze nie pękają. Jeżeli pękną, nie nadają się już do zbioru.
Suszenie ziół
W zasadzie oprócz kory i korzeni, wszystkie inne części rośliny zbieraj do przewiewnych koszy. Zbieranie do wiader lub foliowych worków powoduje przegrzanie i zaparzenie surowca, a więc nie nadaje si on potem do suszenia.
Podczas suszenia surowiec nie powinien stracić koloru. Jeżeli tak się stało, znaczy ze transport lub suszenie odbywało się w złych warunkach. Suszyć należy w suchych, zacienionych i przewiewnych miejscach. Nie wolno suszyć na słońcu.
Można wykorzystać do suszenia suszarki, ważne żeby temperatura suszenia mieściła się w granicach 35-40 oC.
Najlepsze do przechowywania są słoiki, papierowe torby itp. Nie przechowujemy w foliowych workach!
Surowca wysuszonego nie zgniatamy, gdyż traci on wtedy swoje właściwości.
Co robić z zebranymi ziołami?
NA ZAPAS
Możesz zbierać na zapas i suszyć. Zioła zbieraj w takich ilościach, żeby wystarczyły do następnego sezonu. Przechowywane dłużej, nie mają już odpowiednich właściwości. Możesz mielić sobie ususzone zioła i dodawać do koktajli, zup, sosów.
NA ŚWIEŻO
Możesz ze świeżych ziół na bieżąco robić sobie herbatkę, sałatkę lub zupę krem.
NA PRZETWORY
Ze świeżych lub suszonych ziół zrób leczniczą lub smakową nalewkę. Nalewka ma taki plus, że może być przechowywana przez lata. Możesz również zrobić ocet ziołowy (tak jak jabłkowy, tylko z dodatkiem ziół).
MAŚĆ
Ususzone rośliny możesz zalać olejem np. słonecznikowym (dobrej jakości) na 3 tygodnie. W ten sposób zrobisz macerat a z takiego maceratu możesz zrobić różne ziołowe kosmetyki bez chemii. Warto rośliny przed zanurzeniem w oleju skropić wysokoprocentowym alkoholem, gdyż nie wszystkie substancje czynne rozpuszczają się w oleju. Z tak otrzymanego maceratu możesz zrobić maść lub używać go w formie olejowej do picia lub smarowania ciała.
Właściwości kosmetyczne wybranych ziół
DZIKA RÓŻA
Surowcem są płatki oraz dojrzałe owoce. Dzika róża posiada bardzo dużą zawartość witaminy C, stymuluje wytwarzanie kolagenu w skórze, działa silnie regenerująco i ujędrniająco. Rozjaśnia skórę, również plamy pigmentacyjne i piegi. Ma silne działanie nawilżające, zmniejsza zmiany trądzikowe.
LAWENDA
Surowcem są kwiaty. Lawenda łagodzi ukąszenia, posiada silne właściwości antyseptyczne, przeciwgrzybiczne i bakteriobójcze, ułatwia gojenie się ran, wspomaga regenerację naskórka oraz działa łagodząco. Ma działanie przeciwzapalne, wygładzające, przyspiesza gojenie ran trądzikowych. Pomocna w leczeniu owrzodzeń, łuszczycy, oparzeń słonecznych. Działa łagodząco na ukąszenia i zmniejsza obrzęki.
BABKA LANCETOWATA
Surowcem są liście. Babka lancetowata ma silne działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i regenerujące, uszczelnia naczynia krwionośne, przyspiesza gojenie się ran. Wykazuje działanie antybiotyczne. Łagodzi ukąszenia owadów, zwalcza obrzęki i opuchliznę. Pomaga w leczeniu trądziku i wyprysków, dezynfekuje, ujędrnia i uelastycznia skórę, działa ściągająco. Oczyszcza skórę i zwęża pory. Pomocna w walce z łupieżem.
NAGIETEK
Surowcem jest kwiat. Nagietek leczy podrażnienia, choroby skórne, działa łagodząco, przyspiesza gojenie ran, łagodzi ukąszenia. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Działa ściągająco. Wspomaga leczenie siniaków, oparzeń, grzybicy, trądziku, infekcji skórnych, użądleń oraz wysypki. Niweluje blizny, pomaga w walce z rozstępami i żylakami.
RUMIANEK
Surowcem jest kwiat. Rumianek jest bardzo pomocny przy otarciach, skaleczeniach i drobnych ranach, ma właściwości regenerujące i łagodzące. Działa przeciwzapalnie, zmiękczająco i rozjaśniająco. Ma właściwości antyseptyczne, łagodzi stany zapalne, przyspiesza gojenie ran. Zwalcza również wolne rodniki, wzmacnia naczynia krwionośne, pomaga w walce z trądzikiem. Stosowany do skóry głowy zapobiega powstawaniu łupieżu i odżywia cebulki – ze względu na silnie rozjaśniające właściwości polecany do jasnych włosów.
STOKROTKA
Surowcem są kwiaty. Stokrotka zmniejsza opuchliznę, zmniejsza sińce pod oczami, likwiduje przebarwienia i rozświetla skórę. Regeneruje naczynia krwionośne, rewelacyjnie sprawdzi się więc do cery naczynkowej.
EUKALIPTUS
Surowiec to liście. Eukaliptus posiada działanie antyseptyczne, antybakteryjne i przeciwzapalne, doskonale odkaża i oczyszcza. Polecany do skóry z owrzodzeniami, trudno gojącymi się ranami, wypryskami. Fajnie sprawdza się na ukąszenia owadów, łagodzi i zapobiega rozwojowi zakażeń.
ŻYWOKOST
Surowiec to liście i korzeń. Żywokost łagodzi obrzęki i bóle, przyspiesza gojenie i regenerację ran, mięśni, chrząstek i kości. Ma silne właściwości nawilżające. Zmiękcza i wygładza skórę, chroni przed powstawaniem poparzeń słonecznych. Łagodzi przebieg łuszczycy, pomaga w profilaktyce odleżyn, posiada silne działanie przeciwzapalne. Z racji tego, że żywokost zawiera toksynę szkodliwą dla wątroby, nie może być stosowany wewnętrznie.
ARNIKA
Surowiec to kwiat. Arnika wspomaga leczenie urazów i siniaków, przyspiesza regenerację mięśni, likwiduje obrzęki, pobudza krążenie krwi. Działa przeciwzapalnie, uszczelnia naczynia krwionośne, ma też właściwości rozgrzewające i przeciwbólowe.
SZAŁWIA
Surowiec to liście. Szałwia ma silne działanie antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne oraz przeciwzapalne. Jest antyoksydantem, działa ściągająco, wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, polecana więc przy skórze ze skłonnością do pękania naczynek. Bardzo pomocna w walce z trądzikiem, łuszczycą i wypryskami.
DZIURAWIEC
Surowcem są kwiaty. Dziurawiec wygładza i ujędrnia skórę, pomaga w walce z cellulitem, działa oczyszczająco. Ma działanie antybakteryjne i przeciwzapalne. Polecany do cery problematycznej i trądzikowej. Ułatwia gojenie ran, oparzeń, owrzodzeń oraz ropni. Działa ściągająco i regenerująco.
KRWAWNIK
Surowiec to kwiaty. Krwawnik ma działanie złuszczające, łagodzi stany zapalne skóry. Niweluje przebarwienia, działa ściągająco oraz odblokowuje ujścia gruczołów łojowych. Odświeża skórę. Przyspiesza gojenie się ran, działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, antyseptycznie. Wzmacnia naczynia krwionośne.
SOSNA
Surowcem są pędy, zielone szyszki, igły oraz żywica. Sosna posiada właściwości oczyszczające skórę, poprawia krążenie i koloryt skóry, rozjaśnia, działa wygładzająco, leczy trądzik, wypryski, ma działanie ściągające. Działa bardzo silnie przeciwzapalnie, antyseptycznie, odkażająco.
MIĘTA
Surowiec to liście. Mięta działa tonizująco, reguluje wydzielanie sebum, leczy wypryski skórne i ropnie. Łagodzi ukąszenia, hamuje opryszczkę, działa przeciwbólowo i znieczulająco. Ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
POKRZYWA
Surowcem są młode liście. Pokrzywa posiada właściwości bakteriobójcze, leczy schorzenia skórne, ropnie, trądzik. Poprawia krążenie, zwalcza łupież i łojotok. Zapobiega wypadaniu włosów. Doskonale oczyszcza skórę, zmniejsza wydzielanie sebum, zalecana jest więc do cery tłustej.
Ziła od lat są moją pasją a kiedy zaczęłam robić własne kosmetyki naturalne to pokochałam je jeszcze bardziej. Kiedy przekonałam się na własnej skórze jak działają ziołowe kosmetyki bez chemii to stwierdziłam że nie wrócę już do komercyjnych kosmetyków. Jeśli interesuje Ciebie temat kosmetyków naturalnych i chcesz zacząć robić własne ziołowe kosmetyki bez chemii to nagrałam o tym kurs online.
Zachęcam Cię do zbierania różnych ziół i kwiatów, kiedy jest sezon, aby tworzyć z nich swoje unikalne receptury i indywidualnie dopasowane maści. Jeżeli zaczniesz rozglądać się dookoła, zobaczysz ile jest możliwości w Twoim otoczeniu. Zbierając różne kwiaty i zioła polecam Ci wybierać miejsca, które są oddalone od ruchliwych ulic i centrum miasta. Moje zbiory suszę w suszarce do grzybów, co daje mi pewność, że nic się nie zepsuje i będzie dobrze wysuszone. Do tego suszenie trwa szybciej i mogę pozwolić sobie na większe zapasy. Udanych zbiorów 😊
